Aanpassingen aan Solvency II, een boek met veel hoofdstukken

Aan de Solvency II-richtlijn, de Europese richtlijn die een geharmoniseerd Europees toezichtraamwerk voor (her)verzekeraars beoogt, worden een aantal belangrijke aanpassingen aangekondigd die op sectorniveau nauwkeurig worden opgevolgd in 2022. Wijzigingen kondigen zich aan voor verschillende elementen, waaronder een aantal kapitaalsvereisten, de risicovrije rentecurve voor de berekening van de technische voorzieningen, de risicomarge, en de publieke rapportering. Bijzondere aandacht zal volgend jaar gaan naar de aanpassing van de uitgebreide Solvency II-rapportering die bestemd is voor de toezichthouder. Er wordt verwacht dat de rapporteringsvereisten sneller zullen worden aangepast om rekening te houden met de nieuwe informatienoden, bijvoorbeeld op het vlak van het cyberrisico en duurzaamheid. Verder zal het overleg over de voorgestelde richtlijn met herstel- en resolutiemaatregelen voor verzekeringsondernemingen aandachtig worden gevolgd. Er wordt verwacht dat de Europese Commissie hiervoor een bindende regelgeving zal uitwerken in de loop van volgend jaar. Tenslotte worden ook op nationaal vlak diverse wijzigingen aan het wettelijke kader verwacht, de relatief nieuwe prudentiële regels worden aan een grondige herwerking onderworpen. Volgens de regelgever wordt met deze revisie eerder een evolutie dan een revolutie van de vereisten beoogd. In de praktijk staan de verzekeringsondernemingen belangrijke wijzigingen aan hun systemen en processen te wachten.

Duurzaamheid (SFDR en CSRD), de moeizame uitvoering van de Europese wil

De datum 10 maart 2021 staat voortaan in de Europese annalen van de sector gegrift. Toen trad namelijk het regelgevende kader in werking dat transparantie oplegt bij de informatieverschaffing over duurzaamheid in de financiële sector. De verordening in kwestie betreft weliswaar alleen de ‘basis’-normen en -verplichtingen, maar vormt onmiskenbaar de hoeksteen voor alle komende technische reguleringsnormen in verband met de openbaarmaking van duurzaamheidsinformatie, of die nu betrekking heeft op een verzekeringsproduct of op de verzekeringsmaatschappij zelf.

De Europese Commissie maakte al gewag van haar moeilijkheden om zich te houden aan de initieel opgestelde kalender en stelde de toepassing van de technische reguleringsnormen voor de tweede maal uit, tot 1 januari 2023. Toch benadrukt zij het belang om vanaf vandaag al blijk te geven van goede wil bij de uitvoering van deze verordening.

Op Europees niveau worden er in het eerste deel van 2022 richtsnoeren verwacht, evenals een vraag-en-antwoorddocument. Ook op nationaal niveau wordt er uitgekeken – meer bepaald door de controleautoriteiten – naar specificaties voor de tenuitvoerlegging van deze verplichtingen.

Verder herzag de Commissie de richtlijn inzake de rapportering van niet-financiële informatie wat duurzaamheid betreft en publiceerde ze al een gedelegeerde handeling over de transparantie van ondernemingen in de niet-financiële staten, rechtstreeks gekoppeld aan de Europese taxonomie. Op het niveau van de Europese medewetgever lopen de besprekingen verder en wordt de goedkeuring van de tekst tegen midden 2022 verwacht. Ondertussen begon de European Financial Reporting Advisory Group te werken aan een eerste reeks ontwerpen van verslaggevingsstandaarden inzake duurzame ontwikkeling. Het is de bedoeling om deze tegen het tweede semester van 2022 aan de Europese medewetgever voor te leggen. De ambitie is onbetwistbaar dat 2022 een ‘groen’ jaar voor de sector wordt.

IDD-MiFID, een harmonisering die haaks staat op het gezond verstand?

De herziening van de richtlijnen MiFID en IDD te baat nemend, heeft de Europese Commissie de wens geuit om de regels omtrent de distributie van beleggingsproducten maximaal te harmoniseren tussen alle stakeholders. Een dergelijke harmonisering zou productvergelijkingen alsook het producttoezicht kunnen vereenvoudigen. Om dat te verwezenlijken wil de Commissie deze twee richtlijnen herzien door middel van een zogenoemde ‘omnibusrichtlijn’ die beide richtlijnen tegelijkertijd zou wijzigen vóór eind 2022.

De verzekeringssector ontwaart hier enkele potentiële voordelen, vooral op het vlak van de analyse van de klantenbehoeften, digitalisering en productcomplexiteit. Maar deze herziening roept ook een zekere vrees op. De gevolgen van een harmonisering zouden namelijk grote distributiestoringen en aanzienlijke kosten voor de sector met zich kunnen meebrengen, en dit nog zonder rekening te houden met de eigenheden van de verzekeringsmarkt die de banken niet kennen en waar MiFID geen oog voor heeft.

Het lijdt dan ook geen twijfel dat de sector de verdere besprekingen op Europees niveau dit jaar met veel aandacht zal volgen.

PRIIP’s, een verhaal zonder einde?

Ondanks aandringen van de verzekeringssector om geen wijzigingen door te voeren zonder voorafgaande grondige denkoefening, kwam er een tussentijdse wijzigingsprocedure voor de technische normen om de aanzwellende kritiek op de inhoud van sommige secties van het essentiële-informatiedocument te ondervangen. De wijzigingen in kwestie zullen in de verordening zelf worden ingevoegd, meer bepaald in de luiken gewijd aan de prestatiescenario’s, de kostenindicatoren en de voorstelling van de historische rendementen.

Eind 2021 heeft de Commissie overigens de werkzaamheden voor de herziening van deze verordening aangevat. De sector zal zich opwerpen als behoeder van de specificiteit van de verzekeringsproducten, zodat die niet teloorgaat in het bochtenwerk van een nu al omstreden regelgeving. Men houdt vooral rekening met het aanzienlijke risico dat de nieuwe PRIIP’s-verplichtingen gebaseerd worden op het voor fondsenbeheerders gehanteerde model, ten nadele van de verzekeringsproducten met een beleggingscomponent (IBIP’s).