EU & SUSTAINABILITY
Een uitgebreide Europese regelgeving inzake verzekeringen
De Europese autoriteiten maken verder werk van hun intentie om de niet-financiële informatie te normeren.
Aanpassingen aan Solvency II en de invoering van herstel- en resolutiemaatregelen
Op Europees niveau gaan de onderhandelingen over de aanpassingen aan Solvency II de eindfase in. Er wordt verwacht dat de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Raad hierover een akkoord bereiken in de loop van 2023. Enkele belangrijke wijzigingen zijn op til voor de berekening van de kapitaalvereisten en de technische voorzieningen. De methodologie voor de berekening van de risicovrije rentecurve wordt aangepast om beter aan te sluiten bij de realiteit van de financiële markten. Het groepstoezicht en het toezicht op grensoverschrijdende activiteiten worden versterkt. De regels zullen meer proportionaliteit toelaten voor kleinere ondernemingen en meer aandacht hebben voor duurzaamheid in het risicobeheer.
Na een moeizame start zijn de onderhandelingen over een Europese richtlijn met herstel- en resolutiemaatregelen voor verzekeringsondernemingen eind vorig jaar in een stroomversnelling gekomen. Er wordt verwacht dat de Europese beleidsmakers dit jaar een akkoord hierover bereiken. De richtlijn voorziet niet in de oprichting van een Europese resolutieautoriteit, maar zou lidstaten opleggen om een resolutieautoriteit op te richten op nationaal niveau. Die nationale resolutieautoriteiten zouden verregaande bevoegdheden krijgen om herstel- en resolutiemaatregelen op te leggen in geval van problemen met een verzekeringsonderneming. Op basis van vastgelegde criteria zouden ze de scope bepalen voor ondernemingen die in going concern een herstelplan dienen op te maken.
Na de trialoog-onderhandelingen over de richtlijnen zal tijdens de komende jaren gedetailleerde regelgeving worden uitgewerkt in gedelegeerde verordeningen en technische standaarden. De Europese richtlijnen moeten nog in nationale wetgeving worden omgezet. De nieuwe vereisten zullen naar verwachting dus pas ten vroegste in 2025 van kracht worden.
Duurzaamheid (SFDR, Taxonomie, CSDDD, CSRD) of de onafwendbare en brede vergroening van de financiële sector
Op 1 januari 2023 was het tijd voor het tweede deel van de implementatie van de SFDR. Op deze voor de verzekeringssector langverwachte datum zijn de RTS of technische reguleringsnormen voor de SFDR in werking getreden. Sindsdien moeten verzekeringsdistributeurs aan hun klanten gestandaardiseerde productfiches bezorgen met gedetailleerde informatie over de duurzaamheid van hun producten en de onderliggende beleggingen. Op sectorniveau geldt dan weer een verplichting om periodiek te rapporteren over duurzame producten zoals gecategoriseerd volgens de SFDR. Merk op dat de verzekeraars al sinds augustus 2022 verplicht zijn, krachtens de gedelegeerde handeling betreffende de Verzekeringsdistributierichtlijn, om de duurzaamheidsvoorkeuren van hun klanten na te gaan. De Europese groene locomotief heeft nu bovendien ook gas- en nucleaire activiteiten opgenomen in de taxonomielijst van overgangsactiviteiten die bijdragen tot de beperking van de klimaatverandering. De Commissie publiceerde echter nog geen gedelegeerde handeling inzake de vier resterende milieudoelstellingen van de Taxonomie, met betrekking tot water, de circulaire economie, vervuiling en biodiversiteit.
De werkzaamheden rond duurzaamheid op Europees niveau zijn evenwel nog steeds in volle gang. Zo worden er al in het eerste semester van 2023 aanpassingen verwacht inzake de ‘belangrijkste ongunstige effecten’ – die krachtens de SFDR moeten worden beoordeeld – om de impact van deze effecten op duurzaamheidsvlak te bepalen. De Europese wetgever gaat nog een stap verder en stelt de tenuitvoerlegging voor van een regelgevingskader met betrekking tot de waakzaamheidsplicht van de ondernemingen op duurzaamheidsvlak. Europa wil ook dat de nationale toezichthouders de controle op en preventie van greenwashing in de financiële sector ter harte nemen. Werkzaamheden daaromtrent worden in de loop van 2023 verwacht. Verder zijn de vereisten van artikel 8 van de Taxonomieverordening in 2022 in werking getreden voor ondernemingen die onder de NFRD (Non-Financial Reporting Directive) vallen, al zijn momenteel enkel de ‘subsidiabiliteitsvoorwaarden’ vereist. Parallel hieraan moet ook het belang worden benadrukt van de lopende werkzaamheden op het niveau van de EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group). Deze betreffen normen voor duurzaamheidsrapportage die de Commissie tegen half 2023 zou moeten publiceren, overeenkomstig de verwachtingen met betrekking tot de CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive). Duurzaamheid blijft in 2023 dus alomtegenwoordig in de lijst van bekommernissen van de sector.
Digitalisering, een strategische groeipool voor Europa die specifieke regelgeving vereist
Tal van wetgevende initiatieven van de Europese Commissie met gevolgen voor de verzekeringssector werden gelanceerd of zitten in de pijplijn. Na de lancering van de Data Act wordt nu ook specifiek gewerkt aan een gemakkelijkere, meer directe toegang tot data gegenereerd door voertuigen. Deze wetgeving wordt waarschijnlijk begin 2023 definitief. De verzekeraars zien hierin opportuniteiten op verschillende vlakken: hun preventieve rol inzake veiliger rijden, de ontwikkeling van innovatieve producten, inzicht in de risico’s van zelfrijdende auto’s en hun bijdrage aan andere beleidsobjectieven, zoals duurzaamheid.
Ook omtrent gegevensstromen in de andere richting zijn er Europese initiatieven, zoals open insurance. Het doel hiervan is een raamwerk te creëren dat de verzekeraars in staat stelt verzekeringsgegevens met andere partijen te delen. De verzekeringssector ziet zeker de voordelen hiervan, maar pleit voor een kader waarin deze data worden gedeeld met inachtname van de belangen van de consument en alle privacywetgeving.
In 2022 heeft de Europese Commissie ook enkele belangrijke initiatieven genomen rond artificiële intelligentie (AI) en productaansprakelijkheid. Fabrikanten en gebruikers worden onderworpen aan nieuwe regels en de aansprakelijkheidsregels worden verstrengd met de invoering van regels die de bewijslast verlichten. Dit moet de bescherming van de consument ten goede komen. Verzekeraars dienen als producent of gebruiker van AI-systemen aan deze regels te voldoen, maar er zal hun vooral worden gevraagd de economie te ondersteunen met aangepaste verzekeringsdekkingen.
Met de Cyber Resilience Act wil de Europese Commissie ervoor zorgen dat er veilige producten op de markt komen en dat de consument betrouwbare informatie krijgt over de cyberveiligheid van producten. De verzekeringssector verwacht de komende jaren een sterk groeiende behoefte aan verzekeringsdekkingen. Deze wetgeving zal zeker positief bijdragen tot de verzekerbaarheid van cyberrisico’s.