Drie onlosmakelijke pijlers

Het Belgische pensioensysteem steunt op drie onmisbare pijlers die mekaar aanvullen. Het wettelijk pensioen, de eerste pijler, staat centraal. Over het belang van de beroepsgebonden aanvullende pensioenen, de tweede pensioenpijler, en de noodzaak om die op termijn verder uit te breiden bestaat grote eensgezindheid. Over het aanmoedigen van de derde pensioenpijler, het pensioensparen en het langetermijnsparen, ontstaat in de politieke arena regelmatig discussie. De beroepsvereniging levert dan keer op keer een vracht argumenten, koortswerende middelen als het ware, opdat alle betrokkenen in het debat goed zouden inzien hoe belangrijk die derde pijler is in het Belgische pensioensysteem.

Iedere Belg wenst zijn levensstandaard in grote mate te behouden na pensionering. Door de combinatie van de eerste, tweede en derde pensioenpijler is dat doel bereikbaar. Deze combinatie is ook de beste garantie voor een financieel haalbaar pensioensysteem dat bestand is tegen mogelijke demografische en financiële schokken. Bovendien ondersteunen de beleggingen die samenhangen met de tweede en derde pensioenpijler (goed voor 180 miljard euro) de Belgische overheden en economie alsook allerhande sociale en infrastructuurwerken.

Fiscale hoofdpijn in de tweede pijler

De minister van Financiën is een groot pleitbezorger van een grondige fiscale hervorming. Zijn werkzaamheden op het fiscale terrein zijn uiteraard sterk gelinkt aan het zoeken van nieuwe evenwichten in de begroting van het land.

Een van de werven die de minister heeft geopend, betreft de aftrekbaarheid van de bijdragen die worden gestort in het kader van een aanvullend pensioenplan. Hij wenst die te beperken tot een jaarlijkse grens van 10% van de jaarbezoldiging in combinatie met of in de plaats van de zogenaamde 80%-regel. Stortingen die deze 10%-grens overschrijden zouden daarenboven aangemerkt worden als een belastbaar voordeel van alle aard van de aangeslotene. Een fout plan, meent Assuralia.

Bovenstaand voornemen van de minister valt alvast niet te rijmen met de in het regeerakkoord opgenomen ambitie om de tweede pijler verder uit te bouwen. Om dit doel te bereiken zijn rechtszekerheid en vertrouwen essentieel. Fiscale stabiliteit en zekerheid zijn een noodzakelijke voorwaarde voor inrichters, sociale partners en aangeslotenen om aanvullende pensioenen verder uit te bouwen.

Dit neemt niet weg dat de sector niet blind is voor bepaalde problemen rond de huidige 80%-regel zoals bepaalde ongewenste effecten of uitwassen. De verzekeringssector ontloopt zijn verantwoordelijkheid niet en formuleert zelf voorstellen om te komen tot een 80%-regel die makkelijk controleerbaar is, niet voor interpretatie vatbaar is en bepaalde uitwassen aan banden legt.

Nieuwe pensioenfiche op komst

Een aanvullend pensioen opbouwen via de werkgever, of via een zelfstandige activiteit, gaat gepaard met het ontvangen van een jaarlijks overzicht, de pensioenfiche. Die info is op elk moment raadpleegbaar op de website www.mypension.be.

Afgelopen jaar heeft de regering nieuwe regelgeving hieromtrent uitgewerkt waarvan de praktische modaliteiten momenteel worden voorbereid om tegen 2024 te resulteren in een nieuwe pensioenfiche. Mypension.be zal een centrale rol hierin spelen. Het hoe, waarom en wanneer van dit alles lezen we in het interview met Steven Janssen.

Een studie van PensioPlus, met medewerking van Assuralia (eind 2021), toont aan dat de jongere generatie zich wantrouwig tot onverschillig opstelt ten aanzien van het pensioen. Die houding hangt samen met een gebrek aan kennis. Het bewustzijn over de mogelijkheden om een aanvullend pensioen op te bouwen tijdens hun carrière brandt eveneens op een laag pitje. Er is dus nood aan pensioeneducatie!

Begin 2023 bewijzen Assuralia en PensioPlus hun maatschappelijke betrokkenheid; ze slaan de handen in elkaar voor het opzetten van een sensibiliseringscampagne gericht naar jongere werknemers. De ambitie is hoog: met de campagnevideo honderdduizenden jongere werknemers bereiken in de doelgroep 25 tot 45 jaar. “De kans dat een horde zombies de wereld overneemt is 0,0000000012…”, zo gaat het spannende filmpje. De goede reflexen, de vragen die ze als werknemers kunnen stellen, vinden ze op www.mijnpensioenaanvullen.be.

Fiscale krampen in de derde pijler

In afwachting van een concreet plan met een breed politiek draagvlak gaat de minister van Financiën weinig taboes uit de weg. De fiscale aanmoediging van het individuele pensioensparen en vooral die van het langetermijnsparen komen ter sprake. Hieraan tornen is uit den boze, benadrukt Assuralia.

Door de ondersteuning van de derde pensioenpijler voeden we ook het bewustzijn van de Belg dat het pensioen niet alleen een ‘zaak van de overheid’ is, maar een gedeelde verantwoordelijkheid. Het maatschappelijk belang van de pensioenen en de diverse pensioenformules overtreft bovendien in ruime mate het betrekkelijke belang van talrijke andere fiscale voordelen die de overheid in stand houdt.

Wat betreft het langetermijnsparen overweegt de minister zowaar de fiscale ondersteuning te schrappen … Assuralia is ten zeerste verwonderd over deze wel erg verregaande denkpiste. De beroepsvereniging vraagt met aandrang deze spaarformule intact te houden.

Niemand kan voorbijgaan aan de talrijke troeven van de derde pijler. Deze spaarformules zijn zeer goed ingeburgerd: zeer veel Belgen doen het, jaar na jaar, telkens als ze hier financiële ruimte voor hebben. Door de fiscale aanmoediging realiseert de overheid een hefboomeffect. Elke euro die de overheid netto investeert, genereert meerdere euro’s extra pensioen. Bovendien geeft die derde pensioenpijler positieve impulsen aan de Belgische economie, aangezien de verzekeraars de geïnde gelden herinvesteren.

Transparante medische expertises

Bij ziekte of lichamelijk letsel na een ongeval is vaak een medische expertise nodig. De verzekeraars doen hiervoor een beroep op onafhankelijke raadgevende artsen. De klant of patiënt begrijpt niet altijd waarom dit nodig is en wat precies de rol is van die arts. Een gemis aan duidelijkheid of een gevoel van wantrouwen bij de personen die zich moeten melden voor zo’n medisch onderzoek leidt soms tot vermijdbare klachten.

In die context hebben Assuralia en de beroepsverenigingen voor raadgevende artsen (Abefradoc en Benevermedex) in 2022 samen een brochure en richtlijnen opgesteld. Die moeten een transparante medische expertise waarborgen waarbij de raadpleging in een serene sfeer verloopt, met aandacht voor een helder taalgebruik en een empathische omgang met de patiënt.

Stapsgewijs kanker vergeten

Het recht om vergeten te worden voor genezen kankerpatiënten dateert reeds van 2021. Dit recht geeft gewezen patiënten alle kansen op het afsluiten van een schuldsaldoverzekering. Het toepassingsgebied en de modaliteiten met betrekking tot het recht om vergeten te worden, met name de termijnen, blijven intussen evolueren.

In februari 2022 voert de verzekeringssector proactief een gedragscode in die het recht in de praktijk uitbreidt van schuldsaldoverzekeringen naar verzekeringen gewaarborgd inkomen, waarmee België het eerste land is met een dergelijk recht voor deze verzekeringen. Deze nieuwe stap die rekening houdt met verzuchtingen van patiëntenverenigingen is nog geen jaar oud of het federaal parlement zet al een nieuwe stap. In november 2022 verankert de Kamer de uitbreiding naar gewaarborgd inkomen in de wet en voert zij nieuwe termijnen in. Zo geldt het recht voor bijvoorbeeld iemand die borstkanker heeft gehad voortaan reeds na 8 jaar en wordt die termijn vanaf 2025 verlaagd tot 5 jaar.

Al die nieuwigheden betekenen allicht geen eindpunt. Het Kenniscentrum Gezondheid (KCE) levert adviezen af waaruit moet blijken of een verdere verfijning van de zogenaamde “referentieroosters” mogelijk is. Deze referentieroosters leggen kortere termijnen of maximale bijpremies op voor bepaalde kankers en chronische ziekten. De verzekeringssector werkt constructief mee aan die hele evolutie, maar wijst ook regelmatig op het belang van een overtuigende verzekeringstechnische onderbouw voor die adviezen en eventuele nieuwe stappen, die zonder degelijke onderbouw negatieve effecten riskeren te genereren, zoals algemene premieverhogingen.

Toekomstvisie gezondheidszorg

De afdeling Gezondheid van Assuralia heeft in 2022 de toekomstige rol van private verzekeraars in de gezondheidszorg in ons land onderzocht. Naast de hospitalisatieverzekering die intussen ongeveer 10 miljoen Belgen genieten, kunnen nog andere, aanvullende verzekeringen een belangrijke maatschappelijke rol spelen:

• verzekeringen voor de terugbetaling van ambulante kosten; gemiddeld blijft na aftrek van de tussenkomst van de wettelijke ziekteverzekering zo’n 570 euro/jaar ten laste van de Belg.
• verzekeringen gewaarborgd inkomen die niet alleen een vervangingsinkomen bij arbeidsongeschiktheid waarborgen maar eveneens helpen om deze mensen terug aan het werk te helpen (reïntegratietrajecten), een doelstelling die ook de overheid nauw aan het hart ligt.

De uitdagingen in de gezondheidszorg zijn enorm en onder impuls van de minister van Volksgezondheid staan diverse hervormingen in de steigers (hervorming financiering ziekenhuizen, beperking ereloonsupplementen, de gezondheidspreventie, …). Als partner in de gezondheidszorg heeft Assuralia het afgelopen jaar constructieve gesprekken hierover gehad met diverse beleidsmensen. Deze zullen ook in 2023 verdergezet worden om te komen tot evenwichtige opnlossingen.

Een ander aandachtspunt betreft de digitalisering. Na de succesvolle lancering van AssurPharma enkele jaren geleden, loopt nu het project AssurMed. Dit betreft de digitalisering van de ambulante ziektekostenverzekering die in het najaar van 2023 werkelijkheid kan worden.

Finaal blijven de verzekeraars ook vragende partij om gegevens nuit het netwerk van de wettelijke ziekteverzekering (MyCareNet) te kunnen gebruiken. Die toegang levert een dubbel voordeel op: minder administratie voor de burger/patiënt en snellere uitbetalingstermijnen.