De kenniskloof over aanvullende pensioenen dichten, samen met alle stakeholders

Een blik op morgen

De kenniskloof over aanvullende pensioenen dichten, samen met alle stakeholders

Er staan grote veranderingen op stapel in de communicatie over de aanvullende pensioenen. Zo komt er (in 2024) een nieuwe pensioenfiche en bijkomende transparante informatie over het aanvullend pensioen. Steven Janssen vertolkt een sleutelrol in die hervorming. Steven Janssen is algemeen directeur van Sigedis, de vzw die onder de vleugels van de sociale zekerheid instaat voor toepassingen als mypension.be. Assuralia trok naar de Pensioentoren voor een stand van zaken.

Wat is de drijfveer achter de hervorming van de aanvullende pensioencommunicatie?

Steven Janssen (SJ): De formele aanleiding voor deze operatie ligt bij (al bij al) recent ingevoerde Europese regels voor pensioenfondsen die vervolgens via nieuwe transparantiewetgeving (goedgekeurd in de Kamer in december 2022) ook op verzekeraars van toepassing zullen zijn.

Maar ook zonder wettelijk kader waren we vragende partij om de aangeboden informatie over uw pensioen verder uit te bouwen en te verfijnen. We verwachten immers dat steeds meer mensen meer info zullen zoeken over het pensioen. We proberen die trend overigens zelf mee uit te lokken, en dit in ieders belang. Alle stakeholders in dit verhaal wensen immers de betrokkenheid van de bevolking bij de pensioenen te verhogen.

De kennis van de pensioenmaterie bij burgers en ondernemers is zeer beperkt. Hoe kunnen we hen beter informeren en sensibiliseren?

SJ: Die kennis opkrikken blijft een moeizaam proces. Dit is in andere landen niet anders. Het is in die context niet slecht dat niet te veel details zijn vastgelegd in de nieuwe transparantiewetgeving. De informatiebehoeften van de mensen zijn immers evolutief. Bovendien geeft het ons de mogelijkheid om die kenniskloof proberen te dichten in samenwerking met alle stakeholders: werkgevers, vakbonden, pensioeninstellingen, enz. We streven naar een consensus. Het is goed dat al die actoren de nieuwe communicatie mee gaan uitdragen.

Assuralia - Interview met Steven Janssen

Uiteraard zullen de nieuwe pensioenfiches vragen oproepen. De pensioeninstellingen zullen zich dus moeten organiseren om die vragen op te vangen. Juridisch bekeken zit de pensioenfiche als instrument dan wel bij de overheid (Sigedis), maar moreel betreft het een gedeeld instrument, een gezamenlijke verwezenlijking en verantwoordelijkheid.

Maar bij het dichten van de kenniskloof als ambitie wil ik toch een kanttekening maken: meer info ter beschikking stellen leidt niet altijd tot beter geïnformeerd zijn. De juiste balans vinden, de juiste hoeveelheid informatie geven op het juiste moment en de beste manier kiezen waarop je die aanbiedt, blijft een moeilijke uitdaging. Te weinig zeggen gaat extra vragen veroorzaken, te veel zeggen gaat mogelijk mensen doen afhaken.

Wanneer valt die nieuwe pensioenfiche in mijn mailbox?

SJ: De wetgever gaat ervan uit dat alles up en running is in 2024. Tijdens het voorjaar van 2024 zullen alle pensioeninstellingen moeten aanleveren aan mypension.be volgens de nieuwe maatstaven en in het najaar van 2024 verhuist de stress en de tijdsdruk naar Sigedis voor het online plaatsen van alle info en het versturen van de nieuwe pensioenoverzichten.

Het vertrouwen in ons pensioensysteem is klein. Hangt dit samen met de povere kennis of met het wantrouwen tegenover de beleidsmakers?

SJ: Kennis leidt in deze materie niet automatisch tot meer vertrouwen. Beter of uitgebreider communiceren op zich gaat het wantrouwen niet doen omslaan in vertrouwen.

Als je dertig jaar lang over onze pensioenen zegt dat het in het honderd gaat lopen dan heb je de publieke opinie die je zelf hebt gezaaid natuurlijk. Wat dit betreft hebben we allen boter op ons hoofd, niet enkel de politici. Er zijn in het verleden alleen maar negatieve dingen gezegd over de pensioenen. Dit klinkt misschien cynisch, maar eigenlijk heeft onze communicatie zeer goed gewerkt. We zitten nu wel met een resultaat dat we niet bedoeld hadden.

En mensen denken daar niet noodzakelijk genuanceerd over: alle pensioenen delen in de klappen. Als de ene kant enkel negatief blijft praten over de eerste pijler om zo de tweede pijler te promoten, en als we van sommige verdedigers van de eerste pijler negatieve geluiden blijven horen over de tweede pijler, dan mag het niet verbazen dat heel wat mensen achterdochtig zijn tegenover het pensioen in het algemeen. Dat hebben we dan zelf uitgelokt en we gaan dat niet rechttrekken met wat meer kennis of een betere website.

Het gaat lang duren om dat beeld bij te sturen. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Je bent het snel kwijt en het komt heel langzaam terug. Meer kennis biedt geen garanties voor meer vertrouwen maar dat wil niet zeggen dat we er niet in moeten investeren. Mensen die zich willen informeren, die hun situatie willen checken, moeten die info wel kunnen vinden.

Steven Janssen

Algemeen directeur van Sigedis


Iedereen heeft er baat bij dat zo veel mogelijk mensen met een aanvullend pensioen een kijkje nemen op mypension.be.


Mypension.be is een mooi platform, maar het aantal digitale gebruikers is nog aan de lage kant en het gemiddelde bezoek is eerder kort. Op wie of wat rekent Sigedis om bekendheid en gebruik op te krikken?

SJ: Sigedis bereikt vandaag ongeveer 50% van de aangeslotenen via mail. Dit aantal moet verder omhoog gezien de nieuwe werkwijze die we beogen bij het overmaken van de pensioenoverzichten aan de aangeslotenen. We rekenen ook op de verzekeraars en de sectoren en werkgevers om hier een belangrijke inspanning te leveren. Iedereen heeft er baat bij dat de volgende maanden en jaren zo veel mogelijk mensen met een aanvullend pensioen een kijkje komen nemen op mypension.be. Als ze daar dan ook hun e-mailadres achterlaten, krijgen ze voortaan jaarlijks een overzicht. Wie dat niet doet, zal moeten wachten op de communicatie via verzekeraar of werkgever.

Wat het gebruik van mypension.be betreft, stellen we vast dat momenteel slechts weinig bezoekers doorklikken naar meer detailinformatie. Waarom dat zo is, daar hebben we nog geen goed zicht op. Zijn ze tevreden met het algemene overzicht dat ze zien in het eerste scherm? Of haken ze snel af omdat de strutctuur van de website te complex is?

Als we de kennis willen verhogen, moeten we vooral inzetten op het bekendmaken van de plaatsen of diensten waar je als burger terechtkunt met je vragen. Weten dat je terechtkunt bij je HR-dienst, weten dat je terechtkunt bij je fonds of verzekeraar, weten dat je de info over je aanvullend pensioen altijd nog eens kunt bekijken op mypension.be. Dat zijn de cruciale, elementaire doelstellingen.

Daar is een multikanalenstrategie voor nodig. Mypension.be gaat het gebrekkige pensioenbewustzijn niet alleen kunnen oplossen, noch de werkgevers, noch de verzekeraars of de pensioenfondsen, noch Assuralia en PensioPlus met hun leuke videocampagne ter attentie van jonge werknemers. Het zal van alle kanten moeten komen en er zal veel herhaling nodig zijn.

Een van de doelstellingen van de regering De Croo betreft de verbreding van de tweede pijler, met een minimale bijdrage van 3%. De omstandigheden (corona, oorlog, energie, inflatie) zitten echter niet mee. Hoe moet het verder?

SJ: In alle eerlijkheid, we gaan hier niet veel van zien. Dat ligt niet aan de regering: de economie is nu eenmaal wat ze is.

De volgende regering gaat het objectief van de verbreding bijna zeker hernemen, zoals dat ook het geval was in vorige regeerakkoorden. Ik ben wel tevreden over het regeerakkoord omdat het de eerste keer is dat we hierin concreet definiëren wat we bedoelen met ‘de verdieping van de tweede pijler’. Namelijk: alle werknemers minstens 3%.

Het geeft ook aan dat we vinden dat als de tweede pijler een rol wil spelen hij dan wel van een bepaalde omvang moet zijn. Maar zelfs als die 3% iets is waar we als samenleving kunnen achter staan, in consensus, dus ook zij die eerder voorstander zijn van de eerste pijler, dan nog zal de vraag zijn hoe we dat gaan kunnen bereiken? Want of je nu de eerste of de tweede pijler versterkt, in beide gevallen gaat het geld kosten. En is het geld er, of is het er niet?

Ofwel is de wil er om geld te vinden en vrij te maken voor pensioenen, ofwel ontbreekt die wil. En als we gemotiveerd zijn om die middelen te vinden, dan moet de economie nog meezitten ook. Dit is de situatie waarin we nu zitten.

Het doel “iedereen 3%” lijkt veraf. Bovendien ondervindt het aanvullend pensioen concurrentie van een steeds bredere waaier aan fiscale extralegale voordelen?

SJ: Dit is een hot topic. Het RSZ is al die voordelen in kaart aan het brengen. Maar als er geen extra geld beschikbaar is dan moeten de sociale partners inderdaad keuzes maken. Dan luidt de vraag: willen we onmiddellijk besteedbaar geld of willen we geld opzijzetten voor de toekomst? Of een combinatie van beide? De economische crisis, met hoge energiefacturen, maakt dat nu sparen voor later geen evident verhaal is. In afwachting van betere tijden hoop ik dat ze de lijst met mogelijke extralegale voordelen alleszins niet nog langer maken! (lacht)

Steven Janssen

Algemeen directeur van Sigedis


Als er geen extra geld is moeten de sociale partners keuzes maken.


Socials

Volg onze actualiteit

LINKEDIN

FACEBOOK

TWITTER

Email